40. rocznica zimowego Everestu
17 lutego 1980 roku z najwyższego szczytu świata padły historyczne słowa Leszka Cichego: „Gdyby to nie był Everest, to byśmy nie weszli”. Krzysztof Wielicki i Leszek Cichy otworzyli nowy rozdział w historii himalaizmu i szeroko pojętej eksploracji, jako pierwsi zdobywając ośmiotysięcznik zimą.
Fot. arch. Krzystof Wielicki
Jesteśmy właśnie świadkami kilku wypraw zimowych w Himalajach w sezonie 2019/2020. Póki co wszystkie ekipy walczą z pogodą, lawinami, warunkami zastanymi na szczytach. Poza Denisem Urubko, który właśnie zszedł do bazy po tym, jak spadł z lawiną, nikt nie podjął realnego ataku szczytowego. Tym bardziej wielki i niezwykły jest wyczyn Polaków sprzed dokładnie 40 lat.
W momencie, kiedy w Polsce brakowało dosłownie wszystkiego, a o sprzęcie wspinaczkowym jaki dziś wielu amatorów górskich ma w swoich szafach ówcześni himalaiści nawet nie marzyli, zespół pod kierownictwem Andrzeja Zawady pokazał całemu światu, że na ośmiotysięczniki zimą da się wejść.
Sukces wyprawy, która zapoczątkowała złotą erę w dziejach polskiego himalaizmu, nie był wynikiem doskonałego sprzętu, dokładnych prognoz pogody i kalkulacji, ale ciężkiej zespołowej pracy, wiary w cel i świadomości historycznej wagi tego wydarzenia.
Fot. arch. Krzystof Wielicki
„Zimowy Everest był tak daleki od szansy realizacji, że wręcz nie do wyobrażenia. Wszyscy przecież wtedy mieli w pamięci to, co napisał pierwszy zdobywca szczytu, Hillary – że zimą w Himalajach nie ma życia powyżej ośmiu tysięcy metrów. I mieliśmy poczucie, że jeśli coś jest tak bardzo niemożliwe, musimy się naprawdę skupić i połączyć siły, by się udało” – powiedział po 40 latach, jeden ze zdobywców szczytu, Leszek Cichy.
W chwili, kiedy Everest kojarzy się z komercjalizacją wypraw, warto przypomnieć sobie raz jeszcze, jak wyglądała droga do zdobywania ośmiotysięczników zimą, himalaizm 40 lat temu i czego tak naprawdę dokonali wówczas Krzysztof Wielicki i Leszek Cichy. Mamy nadzieję, że pomocny w tym okaże się obszerny artykuł, z którego pochodzi powyższy cytat, a który znajdziecie w najbliższym numerze GÓR (272).
Uczestnicy zimowej wyprawy Mount Everest ‘80
Andrzej Zawada – kierownik
Ryszard Dmoch – zastępca kierownika
Andrzej Zygmunt Heinrich – zastępca kierownika ds. sportowych
Leszek Cichy – zdobywca szczytu
Krzysztof Cielecki
Walenty Fiut
Ryszard Gajewski
Jan Holnicki-Szulc
Aleksander Lwow
Janusz Mączka
Kazimierz Olech
Maciej Pawlikowski
Marian Piekutowski
Ryszard Szafirski
Krzysztof Wielicki – zdobywca szczytu
Krzysztof Żurek
Józef Bakalarski – filmowiec
Bogdan Jankowski – radiooperator
Robert Janik – lekarz
Stanisław Jaworski – filmowiec
Stanisław Kardasz – ksiądz
Krzysztof i Mirek Wiśniewscy – kierowcy
