XXIV Festiwal Górski im. Andrzeja Zawady w Lądku-Zdroju
Festiwal Górski im. Andrzeja Zawady w Lądku Zdroju to najstarszy w Polsce i jeden z najważniejszych festiwali w Europie poświęcony sportowej aktywności człowieka w górach i samym górom. Zapamiętajcie datę: 19 – 22 września 2019!
XXIV Festiwal Górski im. Andrzeja Zawady w Lądku-Zdroju zbliża się wielkimi krokami – już 19 września rozpocznie się jeden z największych i najważniejszych festiwali w Europie poświęcony sportowej aktywności człowieka w górach. Co w tym roku znajdziemy w programie? Gala Złotych Czekanów. Wybitne postacie himalaizmu z kraju i ze świata. Festiwal Filmów Górskich i Górskiej Literatury. Wspomnienia o największych alpinistach, którzy zostali w górach. Spotkania ze wspinaczami, speleologami i przewodnikami,. Zawody i warsztaty – dla dorosłych i dzieci. W skrócie: moc atrakcji, wzruszeń, górskich emocji i... wiele, wiele więcej.
ZŁOTE CZEKANY
Na pewno najbardziej prestiżowym punktem jest rozdanie Złotych Czekanów. Francuzom, którzy zdecydowali się w zeszłym roku eksperymentalnie przenieść uroczystość wręczenia najważniejszych nagród wspinaczkowych świata poza Alpy – tak się spodobało w Polsce, że postanowili organizację złotoczekanowej gali ponownie powierzyć lądeckiemu festiwalowi.
Festiwal Górski 2018: Ceremonia Rozdania Czekanów. Fot. Łukasz Widziszowski
Wiemy już, że Złoty Czekan za całokształt dokonań (Piolet d’Or Carrière) otrzyma Krzysztof Wielicki. Oprócz niego za drogę na północnej ścianie Latoka I w Karakorum Złotego Czekana otrzyma Brytyjczyk Tom Livingstone oraz Słoweńcy Aleš Česen i Luka Stažar. W Lądku- Zdroju na pewno pojawią się ci dwaj ostatni. Dwa pozostałe Złote Czekany przyznano za przejścia samotne w Nepalu i Karakorum Zachodnim. Niestety, obaj nagrodzeni soliści, Austriacy David Lama i Hansjörg Auer, zginęli podczas tragicznego wypadku na Howse Peak w kwietniu tego roku, więc na uroczystej gali nagrodę w ich imieniu odbiorą bliscy i partnerzy wspinaczkowi alpinistów. Jak zwykle niespodzianką będzie zestaw osobistości wręczających nagrody. Niedługo przekonamy się także, czy organizatorzy zdecydują się przyznać w tym roku Polski Złoty Czekan, a jeśli tak – jaki wyczyn zostanie wyróżniony zainicjowaną w ubiegłym roku nagrodą.
Do spotkań „czekanowych” należy zaliczyć także sobotną prelekcję Johna Roskelleya, jednego z najwybitniejszych himalaistów świata i laureata nagrody Piolet d’Or Carrière z 2014 roku.
John Roskelley odbiera Piolet d'Or Carrière w Courmayeur; 2014r. W tym roku spotkamy go w Lądku-Zdroju. Fot. Piotr Drożdż
SPOTKANIA IN MEMORIAM
Wspomniany wyżej wypadek na Howse Peak z udziałem Davida Lamy, Hansjörga Auera i trzeciego wybitnego wspinacza – Jessa Roskelleya będzie tematem absolutnie wyjątkowego w skali globalnej spotkania. John Roskelley, ojciec Jessa, wielokrotnie odwiedzał lawinisko pod Howse Peak, znajdując nieuszkodzone aparaty i kamery wspinaczy. Ze znalezionego tam materiału przygotował specjalną prezentację, którą pokaże po raz pierwszy właśnie w Lądku-Zdroju w czwartkowy wieczór. Prelekcja zapowiada się sensacyjnie, bo nie tylko będziemy mieli okazję prześledzić ostatnią wspinaczkę Wielkiej Trójki, ale także poznać nowe fakty, które zapewne rzucą więcej światła na przyczynę tragedii.
Dzień później, w piątek wieczorem, tragicznie zmarłych wspinaczy będziemy wspominać w szerszym gronie absolutnej wspinaczkowej elity. Na scenie o Wielkiej Trójce opowiedzą zaproszeni specjalni goście – między innymi brat Hansjörga i również znakomity alpinista Matthias Auer, świetny wspinacz i stały wspinaczkowy partner Jessa - Benjamin Erdmann czy postać z absolutnej światowej czołówki – Conrad Anker, który wspinał się z Davidem Lamą. Będą także obecne liczni przedstawiciele rodzin zmarłych alpinistów, a z ekranu w specjalnie na ten wieczór nagranych klipach o bohaterach wieczoru wypowie się wiele znakomitości wertykalnego świata. Warto dodać, że Conrad Anker opowie o wspinaczkach z Davidem także na marginesie filmu „Lunag Ri Second Attempt”, który zostanie wyświetlony w sobotę tuż przed południem.
W CIENIU K2
Zeszłoroczny festiwal odbywał się pod znakiem Narodowej Wyprawy na K2. W tym roku wyprawy nie było, ale klimaty K2 będą wciąż obecne. Festiwal odwiedzi jego stały gość – baskijski himalaista Alex Txikon, który ostatnią zimę spędził właśnie pod K2, a Dariusz Załuski pokaże swój film „Ostatnia Góra”, który pokazuje kulisy zeszłorocznej wyprawy w sposób co najmniej tak emocjonujący jak słynna „Temperatura Wrzenia” z 1976 roku.
Jeżeli już jesteśmy przy Dariuszu Załuskim – wyjątkowym himalaiście i filmowcu zarazem – organizatorzy przygotowują w Lądku-Zdroju jego benefis. Oprócz spotkania z reżyserem i najnowszego filmu będzie można zobaczyć szereg jego wcześniejszych realizacji - Przypadki Pani Ani, Zimą na Shishę, Annapurna na lekko, No Ski No Fun, Dwoje na K2, Zimowa Wyprawa na K2 1987/88.
Festiwal Górski 2018: Uczestnicy Zimowej Wyprawy na K2. Fot. Lucyna Lewandowska
FESTIWAL FILMÓW GÓRSKICH
Filmy stanowią główną oś programową lądeckiego festiwalu, w tym roku zostanie pokazanych 25 obrazów, z czego przeszło połowa po raz pierwszy w Polsce. Będzie je można zobaczyć od czwartku do niedzieli w kilku festiwalowych. Specjalnością lądeckiego festiwalu jest, że większości filmom towarzyszą ich twórcy lub bohaterowie – stąd w Lądku zagoszczą nie tylko wspomnieni Alex Txikon, Conrad Anker i Dariusz Załuski, ale również Brytyjczyk Leo Houlding czy Amerykanin Cedar Wright znany ze wspinaczek z Alexem Honnoldem i Tommy Caldwellem.
FESTIWAL LITERATURY GÓRSKIEJ
Oprócz części filmowej coraz ważniejsze miejsce zajmują książki – od zeszłego roku część festiwalu im poświęcona nosi miano Festiwalu Literatury Górskiej – tutaj aż roić się będzie od spotkań autorskich, porannego czytania na trawie czy długich kolejek do podpisywania książek. W tym roku – w konkursie ponad 30 pozycji. Wśród zaproszonych autorów – Dominik Szczepański, Mariusz Sepioło, Marek Kamiński, Danuta Piotrowska i wielu innych.
Nie obędzie się też bez rozstrzygnięcia emocjonującego i wywołującego corocznie długie dyskusje konkursu na Książkę Górską Roku. A przed galą rozdania nagród – panel dyskusyjny o Ego Człowieka Gór.
Festiwal Górski 2018: Laureaci Konkursu Książka Górska Roku 2018. Fot. Małgorzata Telega
SPOTKANIA ZE SPELEOLOGIĄ (Z JASKINIAMI)
Swoją obecność na festiwalu wyraźnie zaznaczą też speleolodzy. Oprócz prelekcji brytyjskiego nurka – Chrisa Jewella – ratownika dzieci z zalanej tajskiej jaskini czy innego wybitnego polskiego nurka i ratownika TOPR Krzysztofa Starnawskiego, wszyscy odpowiednio wysportowani będą mogli wziąć udział w Mistrzostwach Polski w Technikach Jaskiniowych, które po raz pierwszy będę odbywać się w Lądku- Zdroju w czasie Festiwalu. Dodajmy do tego pokaz filmu „Harda”, który odbędzie się... w Jaskini Radochowskiej z udziałem twórców (Marcin Polar) i odkrywców (Wojciech Kuczok, szerzej znany jako autor literatury niezupełnie speleologicznej).
Jaskinia Radochowska. Fot. Łukasz Widziszowski
Skoro już jesteśmy przy zawodach – Speleomistrzostwa to nie jedyna forma współzawodnictwa przygotowana dla widzów i uczestników festiwalu. Tradycyjnie odbędą się zawody wspinaczkowe Wild Country Lądek Big Wall Climbing oraz zarówno w sobotę jak i w niedzielę zawody biegowe z cyklu „Lądecka biegowa korona Himalajów” czyli rywalizacja na dystansie ośmiu tysięcy metrów.
NIEDZIELA DLA WSPINACZY I PRZEWODNIKÓW
Niedziela, ostatni dzień festiwalu, zazwyczaj już spokojniejszy. tym razem będzie obfitować w wyjątkowe spotkania. Najpierw panel górskiego przewodnictwa z udziałem Christiana Trommsdorffa – szefa IVBV i innych wybitnych międzynarodowych przewodników, m. in. Sandy Allana. W jego trakcie – wręczenie odznak polskim przewodnikom IVBV. Potem spotkanie z Catherine Destivelle – wybitną francuską wspinaczką, jedną z najlepszych alpinistek świata, autorką samotnych spektakularnych dróg, która w latach 80. i 90. wyprzedziła swoją epokę. Na sam koniec rozmowa Jacka Żakowskiego z Adamem Bieleckim o jego życiu, aktualnej kontuzji i planach na przyszłość.
Adam Bielecki na XXIII Festiwalu Górskim. Fot. Małgorzata Telega
„JAK DRZEWIEJ BYWAŁO”
Festiwal w Lądku oprócz pokazywania najnowszych osiągnięć zawsze chętnie wraca do upamiętniania wybitnych eksploratorów lat ubiegłych. W tym roku wyjątkową atrakcją będzie odrestaurowany Jelcz, replika samochodu, którym polscy himalaiści jeździli na wyprawy w latach 70’ i 80’. Obok niego zorganizowany zostanie Base Camp z autentycznym wyposażeniem z tamtej epoki.
Wśród prelekcji znajdziemy opowieści kierowców owego Jelcza – Mirosława Wiśniewskiego i Mariana Sajnoga, przygotowane przez Bogumiła Słamę wspomnienie Bogdana Jankowskiego, wielkiego przyjaciela festiwalu zmarłego w maju tego roku oraz rozmowę „40 lecie zimowego Everestu” Jacka Żakowskiego z Krzysztofem Wielickim i Leszkiem Cichym (w tym samym składzie panowie spotkali się już w 1980 roku, czego efektem była książka „Rozmowy o Evereście”). Lądecki festiwal będzie też częścią Polish Mountain Festival – Interdyscyplinarnego projektu zakładającego pokazy najlepszych polskich filmów górskich oraz polski osiągnięć w górach wysokich – stąd też obecność w Lądku Anny Czerwińskiej, Janusza Majera, Macieja Pawlikowskiego i Leszka Cichego.
WARSZTATY
Przez 4 festiwalowe dni odbędzie się 46 warsztatów z różnych dziedzin związanych z górami. Medycyna wysokogórska, pierwsza pomoc, co zabrać, jak się ubrać, jak unikać sytuacji niebezpiecznych, jak trenować bieganie czy wspinaczkę – to tylko część tematów, które poruszą wybitni praktycy z GOPR czy związani ze sklepem 8a.pl. Dla dzieci organizatorzy przewidzieli Warsztaty Młodego Podróżnika – cykl spotkań dedykowany młodym.
Oprócz dziesiątek spotkań, prelekcji i warsztatów będzie też czas na rozmowy i zabawę – jak zwykle co wieczór szeroko otwarte podwoje Domu Zdrojowego będą zapraszać na zabawy od zmierzchu do świtu. Nie może Was tam zabraknąć!
***
Festiwal Filmów Górskich jest dofinansowywany przez Polski Instytut Sztuki Filmowej oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Festiwal Literatury Górskiej jest dofinansowywany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz współorganizowany przez Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu.
Polish Mountain Festiwal jest dofinansowany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych w ramach konkursu „dyplomacja publiczna 2019”.
